Gespensterwald, Nienhagen

De Duitse Oostzeekust is bij Nederlanders niet zo bekend als vakantiebestemming; we hebben immers onze eigen Noordzee, met een bijna gelijk klimaat. Maar bij Duitsers wordt de Ostsee steeds populairder, vooral sinds ook West-Duitsers hier welkom zijn. Dat ondervonden we toen we de Oostzeeroute tussen Wismar en Rügen midden in het hoogseizoen fietsten: volle campings en veel drukte in de dorpen. Daarbuiten vind je nog genoeg rust en leegte, want echt dichtbevolkt is het hier niet. Mooi is het Oostzeegebied beslist, met zijn zilverwitte stranden, glooiende graanvelden, bossen tot aan zee en bijzondere eilanden. Belangrijkste tip: houd rekening met de windrichting bij het bepalen van start en finish van de fietsroute, het is geen lolletje om dagenlang tegen een westen- of oostenwind op te boksen. Het kan hier namelijk flink waaien, net als aan onze Noordzeekust.
Lees ook het vervolg van de Oostzeeroute richting Polen.

Door de graanvelden naar Kap Arkona op Rügen

Het eiland Rügen

Omdat er voor de komende dagen oostenwind wordt voorspeld, nemen we vanuit Wismar de trein naar Rügen, waar we op het station van Sagard onze fietstocht beginnen. Rügen is een vrij groot eiland met een grillige kustlijn vol inhammen en een populaire toeristenbestemming. Voorlopig merken we daar weinig van, want het tweesporige betonplatenfietspad voert langs zwerfkeien en boerenhoeven door uitgestrekte akkers met graan. We passeren een natuurgebied met rietkragen en brak water, de Spykersche See, waar veel kraanvogels foerageren, maar deze grote, schuwe vogels zien we alleen heel in de verte met de verrekijker.

Kap Arkona op Rügen

Kap Arkona

Via een kilometerslange smalle landtong (schoorwal) bereiken we Kap Arkona met zijn befaamde krijtrotsen van zo'n 50 m hoog, het noordelijkste puntje van Rügen. In het door toeristen overlopen dorpje Vitt met zijn rietgedekte vissershuizen hebben we goed zicht op de steile kust. Je kunt op de kaap drie vuurtorens en een paar DDR-bunkers bezoeken, maar wij vervolgen onze weg langs de noordkust over een smal, soms zanderig pad met een paar venijnige klimmetjes. Op een bord lezen we dat de bijna loodrechte rotsen jaarlijks gemiddeld zo'n 20 cm afkalven; helemaal ongevaarlijk is het hier op het strand niet, vanwege al het afglijdende en vallende gesteente. Vanaf het pad bovenop de kalksteenrots hebben we een mooi uitzicht over de Oostzee, het zilverwitte strand en de beukenbossen, die hier helemaal tot aan zee reiken. Dat zal wel te danken zijn aan de afwezigheid van getij en het lage zoutgehalte van het Oostzeewater.

Rietkragen langs de brakke lagune bij Stralsund

Slechte fietspaden

We fietsen langs de rietkragen van de Nordrügener Bodden, een grote lagune die ons aan de Friese meren of Zuid-Hollandse plassen doet denken, tot we met de veerboot van Wittow het water oversteken. Dan is het nog maar een klein stukje naar de camping van Schaprode, die een groot voetbalveld als overloop voor passanten in gebruik heeft genomen. De grote toeloop betekent wel dat we in het restaurant heel lang op onze vis moeten wachten.
De volgende ochtend blijven we hardnekkig de oever van de lagune volgen, waarvoor we als beloning een zeldzaam hobbelig pad krijgen voorgeschoteld. Een Duitse tegenligger op de fiets maakt zich buitengewoon boos over de slechte weg, en om haar gerust te stellen beloven we dat het "verderop" beter wordt. Ze heeft overigens wel een beetje gelijk; de fietspaden op Rügen zijn soms in zeer slechte staat, wat je niet direct zou verwachten op zo'n drukbezocht vakantie-eiland, waar volop gefietst wordt.

Stralsund

Stralsund

Zonder kleerscheuren bereiken we het dorp Altefähr, met een mooi uitzicht op de hanzestad Stralsund. Er vaart een pontje over de Strelasund naar de stad, maar dat vertrekt pas over twee uur en daarom kiezen we voor de dam, waarover ook het spoor loopt. Het autoverkeer rijdt over een brug naast de dam. Stralsund heeft een gezellige binnenstad (werelderfgoed) vol baksteengotiek, waarbij vooral het middeleeuwse stadhuis met zijn hoge siergevel met de wapens van acht door Stralsund verslagen Duitse steden opvalt.

Stralsund, raadhuis

Korenakker bij Barth

Barth

Tussen Stralsund en Barth rijden we door een landschap van graanvelden, afgewisseld door weiden. Hier zijn nauwelijks toeristen en we passeren slechts een paar kleine nederzettingen. Drukker wordt het als we het langgerekte schiereiland Zingst naderen, dat bekend staat om de prachtige stranden en de grote kolonie kraanvogels (tot 45.000 vogels) die hier tussen augustus en november bivakkeren. In het dorp Barth, dat de toegang tot Zingst vormt, zien we een gedenksteen voor 13 Russische soldaten, die hier voorjaar 1945 om het leven zijn gekomen.

Monument voor in 1945 gesneuvelde Russen in Barth

Barth was in de Tweede Wereldoorlog een belangrijk nazi-industriecentrum annex concentratiekamp, waar gevangenen onder erbarmelijke omstandigheden in de vliegtuigbouw te werk werden gesteld. Ook in de DDR-tijd waren hier grote industrieën gevestigd, zoals een visconservenfabriek, maar daarvan is helemaal niets terug te vinden. Zoals in zoveel Oost-Duitse plaatsen is na de Wende van 1989 de restauratie van het historische centrum voortvarend aangepakt en zoals vaker is het resultaat een beetje te keurig en steriel, alsof het een openluchtmuseum is.

Huis op het schiereiland Zingst

Van Zingst naar Rostock

Op het schiereiland Zingst volgen we eerste de kilometerslange dijk langs het Oostzeestrand, waar het vandaag een drukte van belang is met badgasten. We hebben de wind in de rug en schieten flink op. Opvallend is dat de stranden in en rond de dorpen aan de Oostzee meestal niet gratis toegankelijk zijn; je moet eerst voor een paar euro een toegangskaartje kopen in een automaat, en ook hier is dat het geval. In het dorp Prerow steken we het schiereiland over en volgen we de zuidkant langs de brakke randmeren,die hier Bodden worden genoemd. Behalve kraanvogels vliegt hier ook de zeearend rond, maar het lukt ons niet die vanuit een van de vogelhutten hier te ontdekken. Voortgejaagd door een straffe oostenwind bereiken we Ahrenshoop, een kunstenaarsdorp vol galeries en kunstnijverheid. Tijd voor Kaffee mit Kuchen.

Vertrekkende cruiseschepen in Warnemünde

Deze streek langs de Oostzee staat bekend om de gezonde lucht, die veel jodium en zout bevat en heilzaam zou zijn bij longkwalen Diverse dorpen mogen de benaming Ostseeheilbad dragen, zoals ook Graal-Müritz, waar de schrijver Franz Kafka in de jaren twintig ooit genezing zocht. Ter afwisseling voor alle weiden en akkers rijden we door een uitgestrekt bos naar Warnemünde, waar net twee uit Rostock vertrekkende cruiseschepen voor een ware volksoploop zorgen. Er blijkt een stadsfeest te zijn, en het kost de nodige moeite om tussen al het gezellige gewoel de kustweg terug te vinden.

Oostzeestrand bij Nienhagen

Gespensterwald

Het loopt al tegen de avond en in het sfeervolle strijklicht rijden we door het Gespensterwald ("spookbos") bij Nienhagen, een wonderbaarlijk beukenbos aan de steile kust, waar hoge bomen hun door de Oostzeewind grillig vervormde takken omhoog steken. Het lijkt alsof we door een scène uit Lord of the Rings rijden; merkwaardig genoeg geeft het routeboekje een verharde weg door het binnenland als eerste keuze, een misser van jewelste. Na dit prachtbos is het overvolle Knaus Feriencamp, waar we met moeite een plekje voor de tent vinden, een flinke tegenvaller, vooral als de dorpsdisco de hele nacht door blijkt te dreunen.

Strandstoelen in Kühlungsborn

Van Rostock naar Wismar

Na de vrij grote badplaats Kühlingsborn, waar blauwe strandstoelen het strand cachet geven, lassen we bij Rerik een strandpauze in. Het is prachtig weer en het strand glinstert bijna Caribisch wit, maar de zee is koud, ook al is het eind juli. Dat belet veel door de Körperkultur geharde Oost-Duitsers niet om in vol FKK-ornaat toch een duik te nemen. Op het strand hebben we uitzicht op het schiereiland Wustrow, dat nog altijd hermetisch is afgesloten vanwege ontploffingsgevaar van achtergelaten munitie. Zowel de Wehrmacht in de Tweede Wereldoorlog als het Russische leger tot 1989 hadden hier grote artillerie-oefenterreinen. Nu is het gebied deels natuurreservaat en deels in handen van een projectontwikkelaar.

Nog volop kinderkopjes in Oost-Duitse dorpen en steden

Na een paar uur strand breken we weer op, want het is nog wel een eindje fietsen naar onze eindbestemming Wismar. Door een licht heuvelend landschap rijden we met vergezichten op het eiland Poel en langs een heel Hollands ogende windmolen naar het historische marktplein van de middeleeuwse hanzestad Wismar, waar we voor het laatst getrakteerd worden op een portie Kopfsteinpflaster (kinderkopjes).